Το έθιμο του Καπετάνιου

Το έθιμο του Καπετάνιου στην Αμοργό. Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, την Τυρινή, στην Αιγιάλη της Αμοργού, τηρείται το έθιμο του Καπετάνιου το οποίο έχει τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία, όταν ο καλύτερος πολεμιστής ερχόταν να βρει τη γυναίκα που θα παντρευτεί. Την Κυριακή αυτή όλα τα νέα παλληκάρια από τα 4 χωριά της Αιγιάλης (Θολάρια, Λαγκάδα, Όρμο και Ποταμό) μαζεύονται στα Θολάρια, στην εκκλησιά του Αγίου Δημητρίου, και στην Λαγκάδα, στην εκκλησιά της Παναγίας Επανωχωριανής, όπου οι νέοι μεταξύ τους επιλέγουν τον Καπετάνιο, αυτόν δηλαδή που είναι ο πιο καλός, ικανός και άξιος να γίνει Καπετάνιος. Μετά την επιλογή, ο νέος θα φορέσει την παραδοσιακή φορεσιά του Καπετάνιου, με τη βοήθεια των νέων συγχωριανών του οι οποίοι, ντυμένοι και αυτοί παραδοσιακά, θα αποτελέσουν τη συνοδεία του. Ένας από όλους τους νέους της συνοδείας χρίζεται «Μπαϊραχτάρης», δηλαδή αρχηγός της πομπής. Αυτός θα προηγείται του Καπετάνιου μέχρι την πλατεία του χωριού και εν συνεχεία θα ετοιμάσει και το «μπαϊράκι», ένα κοντάρι στην κορυφή του οποίου είναι καρφωμένα: ένα μεγάλο κομμάτι μπακαλιάρος, ένα καρβέλι ψωμί κι ένα κεφάλι τυρί. Το τυρί συμβολίζει την Τυρινή, ενώ ο μπακαλιάρος και το ψωμί την έναρξη της Σαρακοστής. Κατά την Τουρκοκρατία το κοντάρι αυτό συμβόλιζε και το λάβαρο της Επανάστασης, όταν οι ντόπιοι μην μπορώντας να το σηκώσουν ευθέως μπροστά στον κατακτητή, έβρισκαν αυτόν τον τρόπο για να το κάνουν. Εικάζεται δε πως από εδώ ξεκίνησε και η έκφραση «σήκωσε μπαϊράκι». Η πομπή με τον Καπετάνιο ξεκινάει. Μπροστά ο Μπαϊρακτάρης,πίσω τα όργανα και οι τραγουδιστάδες, πιο πίσω το άλογο με τον Καπετάνιο και τη συνοδεία του και τέλος ο κόσμος, που παρακολουθεί τα δρώμενα. Τραγουδώντας η πομπή φτάνει στην είσοδο των χωριών. Εκεί τους περιμένουν οι κοπελιές, φορώντας τις παραδοσιακές στολές του νησιού. Μία από αυτές θα γίνει η Καπετάνισσα, μετά από επιλογή του Καπετάνιου. Μπαίνουν και αυτές στην πομπή πίσω από τον Καπετάνιο και η πορεία συνεχίζεται μέσα στα σοκάκια του χωριού για να καταλήξει στις πλατείες που αποκαλούνται “Λόζα”. Με τα όργανα να παίζουν στην μέση της πλατείας ο Καπετάνιος, αφού χορέψει τον πρώτο χορό με τους φίλους του, κάνει την επιλογή της Καπετάνισσας, πετώντας της το μαντήλι του. Μετά την επιλογή αρχίζει το φαγοπότι και ο χορός. Το γλέντι θα κρατήσει μέχρι πρωίας. Πηγή: www.amorgos-news.gr