Τη λέξη Τρύγος την συναντάμε για πρώτη φορά στον λεξιπλάστη Όμηρο. Παράγεται από το ρήμα «τρυγάω, τρυγώ», που συγγενεύει με το «τρύω», το οποίο σημαίνει: συνθλίβω.
Ο τρύγος και ο οίνος προταγωνιστούν τόσο πολύ στο έργο του Ομήρου που αργότερα ο Οράτιος τον αποκάλεσε “Vinosus Homerus”, Όμηρος o οινολόγος δηλαδή !

Στην Ιλιάδα, ο Όμηρος μας δίνει μια ζωντανή εικόνα των εργασιών της συγκομιδής των σταφυλιών περιγράφοντας μια σκηνή Τρύγου που σκαλίζει ο Ήφαιστος στην ασπίδα του Αχιλλέα:

«Στ΄ αμπέλι απ΄ όθες έμπαιναν σαν είταν να τρυγήσουν./ Και νιες και νιοι καλόκαρδοι μαζί όλοι κουβαλούσαν/ Το γλυκοστάφυλο καρπό μες στα πλεχτά καλάθια.»

Ο γλυκόχυμος καρπός του αμπελιου μάγεψε τους αρχαίους Έλληνες που σενέδεσαν το κρασί με τη λατρεία του σαματατζή Διονύσου και φυσικά ο τρύγος απέκτησε κεντρική θέση στη ζωή τους. Είχαν τους λεγόμενους «ληνούς», όπου ολοκληρονώταν το «πάτημα» των σταφυλιών μέχρι το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου.

Αιώνες αργότερα, για τους Βυζαντινούς, ο Τρύγος παρέμενε ακόμα τόσο σημαντικό γεγονός, που ο Σεπτέμβρης σηματοδοτούσε την αρχή του χρόνου και πλήθος από έθιμα συνδέονται με την “Αρχιχρονιά”. Στη Μακεδονία, οι γυναίκες χαρίζουν μια μάλλινη ποδιά, γνωστή ως μισάλα, σε αυτούς που θα ασχοληθούν με τον τρύγο. Ήταν, μάλιστα, η μισάλα απαραίτητο να βρίσκεται ανάμεσα στα προικιά κάθε νύφης.

Βέβαια, η σοδειά των αμπελιών δεν προοριζόταν μόνο για το πατητήρι, αφού οι πιο διαλεχτοί καρποί αποθηκεύονταν προς βρώση. Σε πολλά μέρη της Ελλάδας, αρχίζοντας το τρύγημα, οι αγρότες θα κρατούσαν 5-6 χοντρά κλωνάρια κλήματος , θα διάλεγαν τα πιο όψιμα σταφύλια με χοντρή φλούδα, και θα έκαναν τις “φούντες”. Οι φούντες ήταν τα σταφύλια που κρεμούσαν σε ένα δοκάρι του υπογείου για να έχει κάθε νοικοκυριό σταφύλια μέχρι τις γιορτές των Χριστουγέννων!

Οι Λευκαδίτες, μάλιστα, φαίνεται πως είχαν τελειοποιήσει την τέχνη της φύλαξης των πιο διαλεχτών σταφυλιών σε ειδικές κρυψώνες, τις λεγόμενες χωσιές ! Μετά τον τρύγο τα έβαζαν σε καλάθες και τα σκέπαζαν με φύλλα. Έπειτα χαλούσαν μια λιθιά, τα έκρυβαν και την ξανάφτιαχναν με πέτρες για να κρατηθούν δροσερά όλο το χειμώνα.

Πηγή: trip-travel.gr